Deniz Ticareti Terimleri ve Açıklamaları
Deniz ticaretinde sık kulanılan terimleri sizler için Genel Terimler , Yükleme-Boşaltma Terimleri , Liman Terimleri , Navlun Terimleri , Deniz İthalat-İhracat Terimleri olmak üzere '' 5 '' kategoride toparladım.
GENEL TERİMLER
ARMATÖR : Gemi sahibi,taşıyıcı.
ACENTE : Herhangi bir limanda armatör adına faaliyet gösteren, onun temsilciliğini yapan kuruluş.
NVOCC : “Non Vessel Operating Common Carrier” (Gemi sahibi olmadan taşımacılık yapan) kişi ya da kuruluş.
CO-LOADER:Diğer forwarderların yüklerini kendi yükü ile konsolide ederek taşımacılık yapan firma ya da kişi.
FORWARDER : Karayolu,havayolu,denizyolu, demiryolu taşımacılığını, gümrükleme ve
sigorta hizmetlerinin operasyonunu gerçekleştiren,aktif bir acenta ağına sahip olan organizatör firma.
BILL OF LADING(B/L) : Denizyolu konşimentosu.
Master B/L (Ana konşimento)
House B/L (Ara konşimento)
CHARTER TAŞIMA : Geminin tamamen yada kısmen (part kargo) kiralanarak yapılan taşımadır.
CHARTER PARTY : Taşımacı ile armatör arasında yapılan sözleşmeye verilen isimdir.
BULK YÜKLEME : Konvansiyonel yük taşımacılığında dökme yükleme.
BROKER : Armatörle yükleyici arasında aracılık yapan,komisyoncu.
RO-RO TAŞIMACILIĞI : Araç,treyler veya konteyner taşıyan gemilerle yapılan taşımacılık.
YÜKLEME-BOŞALTMA TERİMLERİ
FREE IN (FI) : Limandaki yükleme masrafı .
FREE OUT (FO): Limandaki boşaltma masrafı.
LINER IN (LI) : Yükleme masrafının armatöre ait olması .
LINER OUT (LO): Boşaltma masrafının armatöre ait olması .
STUFFING : İstifleme,yükü konteynere yerleştirme .
UNSTUFFING : Konteynerin içini boşaltma .
STEVEDORING : Gemiyi yükleme ve boşaltma hizmeti.
LİMAN TERİMLERİ
STORAGE : Limanda depolama / ardiye'ye verilen isim.
DEMURAJ : Geminin kendisine tanınan yükleme ve boşaltma süresini aşması yada konteyner içinde bekleyen yükün tanınan süreden önce gümrükten çekilip boşaltılmaması.
FREE TIME : Serbest süre.Yükün demuraja girmeden bekleyebileceği süre.Süre aşımında demuraj uygulanır.
THC : (Terminal Handling Fee) : Limandaki elleçleme ücretidir.
GEÇİCİ KABUL : Türkiye’deki gümrük mevzuatı gereği konteynerler gümrüğe tabi mal statüsündedirler. Bu nedenle bir konteynerin limandaki gümrüklü sahadan çıkarılması veya tekrar limana getirilmesi halinde ortaya çıkan gümrükleme masrafıdır.
NAVLUN TERİMLERİ
CAF: (Currency Adjustment Factor) Amerikan dolarındaki dalgalanmaları navluna dahil edilmesi.
BAF : (Bunker Adjustment Factor) Deniz aşırı taşımalarda fuel oil fiyatlarındaki dalgalanmaların belli oranda navluna dahil edilmesi
PRİMAJ : Genellikle Türkiye’den ihracat navlunlarında kullanılan armatörün riskini azaltmak için koyduğu ek ücret.
WAR RISK SURCHARGE (WRS) : Savaş riski olan limanlara yapılan seferlerde navluna ilave olarak alınan ek ücret.
HIGH CUBE SURCHARGE : High Cube konteyner için alınan ilave ücret.
IMCO CHARGE : Tehlikeli madde taşımalarında armatörün talep ettiği ek ücret.
DENİZ İTHALAT VE İHRACAT TERİMLERİ VE AÇIKLAMALAR
ATA : (Actual Time of Arrival) Gerçek Varış Zamanı
ATB : (Actual Time of Berth) Gerçek Yanaşma Zamanı
ATS : (Actual Time of Sailing) Gerçek Kalkış (Seyire Başlangıç) Zamanı
BAF : (Bunker Adjustment Factor) Yakıt Ayarlama Oranı
CAF : (Currency Adjustment Factor) Döviz Ayarlama Oranı
CFCost & Freight : Satıcının sorumlulğu konteyner tahliye limanına varıncaya kadardır. Navlun ve Taşıma bedelleri satıcıya aittir.
CIFCost : ( Insurance & Freight ) Satıcının sorumluluğu konteyner tahliye limanına varıncaya kadardır. Navlun, Sigorta ve Taşıma bedelleri satıcıya aittir.
CMC : (Container Movement Control) Konteynerlerin takibini, demuraj (demurrage) hesaplarını yapan ve boş/dolu konteyner bilgilerini saptayan sistemdir.
ETA : (Estimated Time of Arrival) Tahmini Varış Zamanı
ETB : (Estimated Time of Berthing) Tahmini Yanaşma Zamanı
ETS : (Estimated Time of Sailing) Tahmini Kalkış (Seyire Başlangıç) Zamanı
EXWEx-Works : Satıcının sorumluluğu fabrika teslimine kadardır. Navlun ve diğer bedeller alıcı tarafından ödenir.
FCL : (Full Container Load) Konteynırın tek bir satıcı/üretici tarafından işgâl edildiğini belirtir
FI – FOFree In – (Free Out) Yükleme ve tahliye ücretleri navluna dahil değildir.
FI – LOFree In – (Liner Out) Yükleme ücreti navluna dağil değildir. Tahliye ücreti navluna dahil edilmiştir.
FOB : (Free On Board) Satıcının sorumluluğu konteyner geminin güvertesine yükleninceye kadardır. Navlun alıcı tarafından ödenir.
FOT : (Free On Truck) Satıcının sorumluluğu konteyner TIR’a veya komyona yükleninceye kadardır. Navlun alıcı tarafından ödenir.
LI – FOLiner In – ( Free Out ) Yükleme ücreti navluna dahil edilmiştir. Tahliye ücreti navluna dahil edilmemiştir.
LI – LOLiner In – (Liner Out) Yükleme ve tahliye ücretleri navluna dahil edilmiştir.
POD : (Port Of Delivery) Tahliye Limanı
POL : (Port Of Loading) Yükleme Limanı
THC : (Terminal Handling Cost) Limandaki istifleme ve elleçleme ücretleri.
